BAZ, verplichte AOV

Let op: Alles wat op deze pagina staat kan nog veranderen. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.

Hoe gaat de basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (hierna: BAZ) eruit zien?

De BAZ geeft recht op een uitkering als je niet meer in staat bent om met een (nader te benoemen) basisfunctie het wettelijk minimumloon te verdienen. Het is alles of niks: wel of geen uitkering. De BAZ kent geen gedeeltelijke uitkeringen. Het is bovendien een theoretische benadering: het maakt niet uit of je daadwerkelijk een baan kunt vinden.

De uitkering is 70% van je laatste inkomen (winst uit onderneming voordat de ondernemersaftrek eraf gaat) of – indien dit gunstiger is – van je gemiddelde inkomen in de laatste drie jaren. Je inkomen telt mee voor maximaal 10/7^e x het minimumloon. De uitkering is dus nooit hoger dan het minimumloon.

Er geldt een wachttijd van een jaar en de uitkering loopt door tot je AOW-leeftijd, tenzij je al eerder weer in staat bent om het minimumloon te verdienen. Het verzekerde bedrag en de eventuele uitkering stijgen mee met het minimumloon.

Het UWV beoordeelt en keert uit, de belastingdienst int de premie.

Hoeveel gaat de BAZ kosten?

De premie wordt waarschijnlijk 6,5% van je winst (die tot 10/7 x het minimumloon meetelt). In de toekomst kan de premie stijgen of dalen, afhankelijk van het aantal (arbeidsongeschikte) ondernemers. Het gaat om de fiscale winst, dus voordat de zelfstandigenaftrek etc. eraf zijn gegaan. De premie is fiscaal aftrekbaar (net als bij een private AOV), de uitkering wordt belast.

O.b.v. het minimumloon van begin 2024 bedroeg de maximale premie € 195 per maand, maar dit bedrag wordt hoger door stijging van het minimumloon.

Onderstaande tabel is gebaseerd op een wettelijk minimumloon van € 25.200 en de belastingtarieven van 2024. Deze is alleen bedoeld om een indicatie te geven.

Voor welke ondernemers wordt de BAZ verplicht?

Alle ondernemers die winst uit onderneming hebben (check je aangifte inkomstenbelasting) en nog geen AOW-uitkering ontvangen, vallen onder de ‘kring van verzekerden’. Denk aan ondernemers met een eenmanszaak, vof, cv of maatschap. Het maakt niet uit of je personeel hebt. Dus zeker niet alleen zzp’ers of freelancers. Er wordt ook wel gesproken over ‘IB-ondernemers’.

De BAZ geldt niet voor DGA’s (ondernemers met een BV), resultaatgenieters (je inkomsten worden door de belasting gezien als resultaat uit overige werkzaamheden), meewerkende partners die niet zelf aan de ondernemerscriteria voldoen en gemoedsbezwaarden.

Veel ondernemers hebben meerdere inkomstenbronnen. Je doet mee aan de BAZ voor jouw winst uit onderneming, ook als je naast je ondernemerschap in loondienst werkt.

(Deelname aan de kleineondernemersregeling (KOR) levert géén vrijstelling op, ook al denken veel ondernemers dat dit zo is!)

In de toekomst zullen DGA’s mogelijk alsnog onder de BAZ gaan vallen. Het oprichten van een BV om onder de BAZ uit te komen is dus waarschijnlijk geen oplossing. Bovendien heb je hiervoor goed fiscaal en juridisch advies nodig!

Word ik wel geaccepteerd?

Het UWV heeft een acceptatieplicht, in tegenstelling tot private verzekeraars. Iedere IB-ondernemer doet automatisch mee, tot de AOW-leeftijd wordt bereikt. Je hoeft je niet aan te melden. Het maakt niet uit wat je beroep is, welke werkzaamheden je verricht of hoe je gezondheid is.

Voor sommige ondernemers is dat een zegen, omdat ze niet bij een commerciële verzekeraar terecht kunnen.

Ik heb al een AOV, moet ik aan de BAZ meedoen?

Voor ondernemers binnen de kring van verzekerden (zie hierboven) die al een AOV hebben op de peildatum geldt overgangsrecht. Verzekeringen die voldoen aan onderstaande criteria geven een vrijstelling voor deelname aan de BAZ:

• Periodieke uitkering bij arbeidsongeschiktheid (dus geen eenmalige uitkering)
• Maximale wachttijd 1 jaar (ook als je voor de eerste periode van arbeidsongeschiktheid bij een schenkkring bent aangesloten)
• Minimale eindleeftijd 55 jaar
• Maximale uitkeringsdrempel 25% arbeidsongeschiktheid (de wettekst en memorie van toelichting zijn op dit punt onduidelijk)
• Een of meer medische uitsluitingen zijn toegestaan

In de memorie van toelichting bij het concept wetsvoorstel worden woonlastenverzekeringen, verzekeringen met een beperkte uitkeringsduur of een beperkte dekking uitgesloten van het overgangsrecht. Diverse adviseurs en brancheorganisaties hebben hierover bezwaren ingediend en zijn in gesprek met het ministerie van SZW over de gevolgen van deze uitsluitingen.

Je hoeft niet verplicht gebruik te maken van het overgangsrecht, in sommige gevallen is de BAZ misschien een betere oplossing (omdat je nu een AOV met medische uitsluitingen hebt of omdat je een hoge premie betaalt vanwege je leeftijd of beroep).

Voor alle private verzekeringen die onder het overgangsrecht vallen gaan verzekeraars een stabiliteitsbijdrage aan het UWV betalen. Het is nog niet bekend hoe hoog deze zal zijn en of verzekeraars deze (volledig) gaan doorbelastingen bij de verzekerde ondernemers.

Wanneer is die peildatum?

Daarover is helaas nog niets bekend. We weten zelfs niet hoeveel tijd er zit tussen het moment dat de peildatum bekend wordt gemaakt en de peildatum zelf. We verwachten ergens in 2025.

Wij willen graag tijdig in gesprek met al onze klanten die onder de BAZ vallen (IB-ondernemer, jonger dan 65 jaar) en waarvan de AOV niet aan het overgangsrecht lijkt te voldoen. Dan kunnen we des te sneller schakelen zodra het overgangsrecht definitief is vastgesteld.

Ik ben aangesloten bij een schenkkring, moet ik aan de BAZ meedoen?

Een schenkkring is geen verzekering. Hier wordt dus niet naar gekeken bij het overgangsrecht. Heb je geen AOV of een AOV met een wachttijd van 2 jaar? Dan doe je t.z.t. verplicht mee aan de BAZ tenzij je voor de peildatum een verzekering afsluit of je lopende AOV ‘overgangsrecht-proof’ maakt.

Ik heb op de peildatum nog geen AOV, kan ik onder de BAZ uit?

Ook ná de peildatum kun je ervoor kiezen om bij een private verzekeraar een AOV af te sluiten. Dan krijg je te maken met de regels voor de opt-out. Deze vereisten zijn strenger dan het overgangsrecht:

• Verzekeringsdekking minimaal gelijk aan de publieke verzekering (BAZ), dus een uitkering van minimaal 70% van je inkomen (tot maximaal met wettelijk minimumloon), wachttijd maximaal één jaar, uitkering vanaf 25% arbeidsongeschiktheid tot AOW-datum. Let op: een kortere wachttijd, hoger verzekerd bedrag en/of beter beoordelingscriterium mag!
• Premie minimaal gelijk aan de BAZ-premie
• Medische uitsluitingen zijn niet toegestaan

Net als voor private verzekeringen die onder het overgangsrecht vallen, gaan verzekeraars een stabiliteitsbijdrage aan het UWV betalen.

Samenvattend:

Ik kom niet onder de BAZ uit, kan ik me aanvullend verzekeren?

De kans bestaat dat het niet lukt om een opt-out-verzekering af te sluiten bij een private verzekeraar. Bijvoorbeeld omdat een verzekeraar jouw aanvraag alleen maar met een medische uitsluiting kan accepteren of jou alleen maar tot een lagere eindleeftijd kan verzekeren. Dan zit je aan de BAZ vast, maar die dekking vind je misschien niet genoeg. Je kunt je dan wel aanvullend verzekeren. Denk bijvoorbeeld aan een uitkering in het eerste jaar of een hoger bedrag dan de BAZ. Voor deze aanvullende verzekeringen gelden geen minimale eisen en medische uitsluitingen zijn toegestaan.